Specyfika pracy opiekunki osób starszych wiąże się z tym, że niekiedy opiekunka spędza święta poza domem. Dla opiekunek z wieloletnim doświadczeniem nie jest to być może nic nowego, jednak osoby, które od niedawna pracują jako opiekunka osób starszych lub które po raz pierwszy spędzą tegoroczne święta Bożego Narodzenia w Niemczech, jest to z pewnością nowe doświadczenie. Dlatego właśnie omawiamy w naszym artykule świąteczne tradycje, które można napotkać, spędzając Boże Narodzenie w Niemczech.

Adwent – czas oczekiwania

W Niemczech oczekiwanie na Boże Narodzenie rozpoczyna się już pierwszego dnia Adwentu. Wtedy właśnie otwierane są bożonarodzeniowe jarmarki, tzw. Weihnachtsmärkte, na których można kupić choinkę, świąteczne ozdoby czy rozmaite przysmaki, a także świąteczne prezenty. Jarmarki bożonarodzeniowe mają wyjątkową atmosferę – skosztować można świątecznych przysmaków, a w powietrzu unosi się zapach Glühwein, tj. grzanego wina doprawianego korzennymi przyprawami. Na jarmarkach posłuchać można także kolęd i pastorałek.

Kalendarz adwentowy

Pierwszego dnia Adwentu dzieci otrzymują od swoich rodziców kalendarze adwentowe – najczęściej w każdym „okienku” znajduje się łakoć, np. cukierek czy czekoladka. Kalendarz adwentowy ma zazwyczaj kształt domu, w którym znajduje się 24 okienek i drzwi. Wciąż zdarza się, że kalendarz adwentowy wykonują własnoręcznie rodzice, choć taki kalendarz można także kupić w sklepie.

Adwentowy wianek

Bardzo ważnym elementem jest także wianek adwentowy. Wykonany jest on z gałązek drzewa iglastego, np. jodły albo świerku. Wianek przystrojony jest fioletową wstążką, zamocowane są na nim cztery świeczki. Zieleń gałązek symbolizuje nadzieję, fiolet wstążki – przeszłość, a każda z czterech świeczek odnosi się do kolejnych tygodni Adwentu. W każdą niedzielę Adwentu zapalana jest jedna świeczka – najlepiej, aby stało się to podczas uroczystego posiłku, w gronie rodziny i bliskich. Gdy na wianku palą się wszystkie cztery świeczki, oznacza to, że nadszedł czas radości i wspólnego świętowania – Boże Narodzenie.

Świąteczne dekoracje w oknach

W oknach niemieckich domów można dostrzec w czasie Adwentu świąteczne dekoracje – najczęściej są to światełka lub ozdoby wykonane z papieru, np. kolorowe gwiazdy betlejemskie lub figurki świętej rodziny. Ten element, podobnie jak adwentowy wianek, może zaskoczyć opiekunkę z Polski, ponieważ w naszym kraju nie spotyka się raczej takich dekoracji. Jest to jednak bardzo miły element niemieckiej tradycji bożonarodzeniowej, który sprawia, że domy pięknie prezentują się w okresie Adwentu i podczas Świąt Bożego Narodzenia.

„O Tannenbaum, o Tannenbaum, wie treu sind deine Blätter!”

Oczywiście Boże Narodzenie to także choinka. Zwyczaj dekorowania świątecznego drzewka wywodzi się właśnie z Niemiec. Nasi zachodni sąsiedzi dekorują choinkę kilka tygodni przed Bożym Narodzeniem, wieszając na nim ozdoby podobne do tych, które można znaleźć na polskich drzewkach – bombki, pierniczki lub tradycyjne imbirowe ciasteczka, tzw. Plätzchen. Pod choinką znaleźć możemy z kolei drewniany żłobek, ale już nie prezenty…

Wieczór wigilijny w Niemczech

Wigilia w Niemczech różni się od tego, co znamy z polskich domów. Przede wszystkim inne jest wigilijne menu. W Polsce na stołach znajdziemy jedynie postne potrawy i ryby, zaś w Niemczech niech nie zdziwi nas pieczona kiełbasa czy mięso podane w innej formie. Na stół trafia wtedy zazwyczaj także sałatka kartoflana oraz potrawy z kiszonej kapusty, jak również rozmaite słodkości. Wigilijnym zwyczajem jest chowanie monety pod talerzami – jako symbolu dobrobytu. Dzieci zazwyczaj na talerzach układają bakalie różnego rodzaju. Podczas Wigilii Niemcy nie łamią się opłatkiem, choć składają sobie – tak jak my – życzenia. Próżno też szukać miejsca przy stole dla strudzonego wędrowca albo sianka pod obrusem.

Boże Narodzenie

To 25 grudnia rozpoczynają się w Niemczech prawdziwe Święta. W ten dzień, w gronie najbliższych, Niemcy spożywają w uroczystej atmosferze świąteczny obiad. Na stole króluje kaczka lub gęś, tradycyjnie pije się wtedy także grzane wino. W ten dzień odpakowuje się również prezenty, które przynosi Święty Mikołaj lub Dzieciątko Jezus. Prezenty układane są na stole lub w butach, które w wigilijny wieczór wystawiono za drzwi.

Praca opiekunki w Niemczech – Święta spędzane poza domem

Choć spędzanie Świąt poza domem może być trudnym przeżyciem – wszak Boże Narodzenie to czas zwyczajowo spędzany z najbliższymi – warto potraktować to jako nowe doświadczenie. To świetna okazja, aby poznać inne zwyczaje i, być może, przez ich pryzmat na nowo odkryć magię polskich świąt. Warto też spróbować przemycić typowo polskie elementy Świąt – wiemy z doświadczenia, że wielu podopiecznych z chęcią kosztuje tradycyjnych potraw wigilijnych lub wprowadza zwyczaje, które dla opiekunki z Polski są niezwykle ważne, jak np. łamanie się opłatkiem.
Warto zadbać o miłą atmosferę podczas Świąt zwłaszcza wtedy, gdy nasz podopieczny to osoba samotna, niemająca żadnej bliskiej rodziny. Dla takiego seniora Święta to wyjątkowo trudny czas, a przy odrobinie dobrej woli z obu stron może to być magiczny czas zarówno dla podopiecznego, jak i dla opiekunki. Wszak Święta to czas wyjątkowy, który łączy, a nie dzieli. Frohe Weihnachten!